Το σύστημα DMR, έχει πολλές ιδιαιτερότητες, πρωτοτυπίες και νέα ορολογία, που στην αρχή ίσως ξενίσουν τους συναδέλφους και θα γίνει εδώ μια προσπάθεια ώστε να αναλυθεί όσο πιο απλά γίνεται, για κάποιον που θέλει να μάθει τα Αρχικά πρέπει να γίνει μια εισαγωγή από την βάση στοστοιχειώδη και να ασχοληθεί ή όχι με αυτό.
To DMR (Digital Mobile Radio) είναι ένα σύστημα ψηφιακής επικοινωνίας φωνής και μηνυμάτων, που υλοποιείται με τις παρακάτω συσκευές:
-
τις Ασύρματες Συσκευές Πρόσβασης,
-
τους Επαναλήπτες,
-
το Δίκτυο,
-
τα Hot Spots.
Registration
Αυτό που πρώτα πρέπει να καταλάβει κάποιος είναι ότι το σύστημα πρωτοξεκίνησε σαν επαγγελματικό δίκτυο και όλες οι συσκευές που κυκλοφορούν ακόμα, είναι επαγγελματικοί πομποδέκτες.
Το δίκτυο από την φύση του δεν ξέρει τα διακριτικά μας, ξεχωρίζει τον κάθε ένα χρήστη από μια αριθμητική αντιστοιχία, το DMR radio id, μια αριθμητική ακολουθία 7 ψηφίων για τους χρήστες, κάτι σαν τα νούμερα του τηλεφώνου, που είναι υποχρεωτική για να συνδεθεί κάποιος σε αυτό. Τα ελληνικά νούμερα ξεκινούν από το 202.
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχουν κάπου στο δίκτυο σχετικοί πίνακες με παράθεση των διακριτικών με τα αντίστοιχα id και αυτό γίνεται από το DMR MARC. Για να γίνει αυτό πρέπει να συνδεθείτε στο https://register.ham-digital.org/ και να δώσετε τα στοιχεία που θα σας ζητήσουν. Ένα σκαναρισμένο αντίγραφο της ραδιοερασιτεχνικής σας άδειας θα σας χρειαστεί για να το αποστείλετε.
Για να βρείτε την αντιστοιχία κάποιου διακριτικού αν είναι καταχωρημένο φυσικά, μπορείτε να ψάξετε σε αυτή την σελίδα http://www.dmr-marc.net/cgi-bin/trbo-database/ Στην ίδια σελίδα στην επιλογή rptr database, βάζοντας σαν χώρα greece μπορείτε να δείτε όλους τους καταχωρημένους επαναλήπτες στην χώρα μας. Προσέξτε η καταχώρηση δεν σημαίνει ότι δουλεύουν κιόλας.
Πως δουλεύει
Το πρωτόκολλο που χρησιμοποιεί είναι το Tier II με δυνατότητα 2-slot TDMA 12.5 kHz, δηλαδή ένα σύστημα διαμόρφωσης επιμερισμού χρόνου σε δύο χρονοθυρίδες. Που σημαίνει ότι μέσα σε αυτό το εύρος των 12.5 kHz μπορούμε να έχουμε δύο ξεχωριστά κανάλια φωνής η δεδομένων ταυτόχρονα, χωρίς το ένα να επηρεάζει το άλλο.
Άρα ένα από τα νέα δεδομένα που έχουμε να μας απασχολούν όταν ακούμε ή θέλουμε να μιλήσουμε σε έναν επαναλήπτη, είναι το Slot στο οποίο θέλουμε να ακούσουμε και αυτά είναι πάντα το 1 ή το 2.
Συσκευές
Οι συσκευές πρόσβασης περιλαμβάνουν τους σταθερούς, φορητούς ή κινητούς ασύρματους σταθμούς που μπορεί εύκολα να αποκτήσει ο κάθε ένας μας,
Στο ραδιοερασιτεχνικό εμπόριο το εγχώριο και διεθνές, υπάρχει πληθώρα συσκευών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Πρέπει όμως να προσέξετε τις λεπτομέρειες. Το δίκτυο μας χρησιμοποιεί το πρωτόκολλο DMR tier II https://en.wikipedia.org/wiki/Digital_mobile_radio#DMR_Tier_II μόνο και όχι το 1 ή το 3.
Επίσης καλό είναι μια τέτοια συσκευή, να αγοραστεί από την ελληνική αγορά εφόσον υπάρχει, όχι μόνο για να ενισχύσετε τα ραδιοερασιτεχνικά καταστήματα της χώρας μας, αλλά και να έχετε την δυνατότητα service ή βελτιώσεων και γρήγορη λύση για κάθε πιθανό πρόβλημα.
Οι συσκευές είναι κατά κανόνα μίας μπάντας, στη χώρα μας χρησιμοποιούνται τα UHF μέχρι στιγμής και αυτό σας δίνει την δυνατότητα να βρείτε σχετικά φθηνότερες συσκευές από ότι έχετε συνηθίσει με τα ραδιοερασιτεχνικά μηχανήματα. Τελευταία εμφανίστηκαν και δίμπαντες συσκευές η πλειονότητα όμως είναι μονόμπαντες.
Οι συσκευές αυτές έχουν κατά κανόνα και την δυνατότητα χρήσης της απλής διαμόρφωσης FM, που σημαίνει ότι μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την ίδια συσκευή και για τις γνωστές επικοινωνίες simplex ή σε επαναλήπτες FM, μέσα στην μπάντα 430-440 MHz.
Επειδή οι συσκευές είναι φτιαγμένες ως επαγγελματικές, η δυνατότητα για άμεση τοποθέτηση συχνότητας ή αλλαγής vfo ή scanner που να σαρώνει όλη την μπάντα, δεν υπάρχει ακόμα και προς το παρόν ξεχάστε τα. Αυτό σημαίνει ότι η συσκευή πρέπει να έχει αρκετά κανάλια και ότι όλες οι συχνότητες και οι συνδυασμοί τους με digital contacts (δηλαδή τα talk groups που θα δούμε παρακάτω ή άλλες κλήσεις που θέλουμε να κάνουμε σε συγκεκριμένα διακριτικά), channels και zones έννοιες που θα δούμε, πρέπει να συνδυαστούν σε ξεχωριστές μνήμες.
Τελικά όλα πρέπει να μπουν σε μνήμες, όλα πρέπει να είναι προετοιμασμένα, γιατί συνήθως οι δυνατότητες που έχετε από το menu της συσκευής κατά τον χειρισμό της, είναι περιορισμένες ή δύσχρηστες. Για τον λόγο αυτό με κάθε συσκευή πρέπει να παραλαμβάνετε και το καλώδιο που την συνδέει με έναν υπολογιστή και το αντίστοιχο πρόγραμμα για να κάνετε την εισαγωγή και τον προγραμματισμό όλων αυτών που πρέπει να προρυθμιστούν. Είναι σημαντικός λοιπόν ο σωστός προγραμματισμός της συσκευής και θα τον δούμε σύντομα με κάποιο παράδειγμα.
Μια ακόμα δυνατότητα που δίνουν κάποιες συσκευές είναι να υπάρχει ενσωματωμένο GPS για αποστολή της θέσης του σταθμού όπως στο APRS. Φυσικά υπάρχουν συσκευές και με πολλά άλλα και ενδιαφέροντα καλούδια όπως vox, bluetooth, αδιαβροχοποίηση, συνδυασμό με android κινητό κλπ. ανάλογα με τα “Kilohm” που έχει κάποιος για να αξιοποιήσει.
Σημαντικό στοιχείο στις φορητές συσκευές είναι η μπαταρία, έτσι η δυνατότητα να έχετε μία ακόμα εφεδρική και έναν φορτιστή ικανό να φορτίζει μόνο την μπαταρία, θα σας φανούν χρήσιμα. Σε περίπτωση αχρήστευσης να θυμάστε ότι οι μπαταρίες ανακυκλώνονται σε συγκεκριμένα μέρη, συνήθως εκεί που πωλούνται, Δεν πετιούνται στα κοινά σκουπίδια γιατί καταστρέφουν το περιβάλλον.
Επαναλήπτες και Internet
Slots
Όπως ειπώθηκε πριν ο κάθε επαναλήπτης έχει δύο χρονοθυρίδες slot 1 και slot 2 που πρακτικά είναι σαν να ακούμε δύο διαφορετικά κανάλια ή δύο διαφορετικούς επαναλήπτες και έτσι τα αντιμετωπίζει ο ασύρματος μας που σημαίνει ξεχωριστές μνήμες.
Διασύνδεση, Talk Groups
Σε αρκετές περιοχές στη χώρα μας υπάρχουν τέτοιοι ψηφιακοί επαναλήπτες, που μπορούν να εξυπηρετήσουν τους ευτυχείς κατόχους τέτοιων συσκευών και χρήστες DMR και που όπως είπαμε διασυνδέονται μέσα από κάποια διεθνή συστήματα σύνδεσης. Υπάρχουν αρκετά διαφορετικά συστήματα διασύνδεσης στο Internet, που φαίνεται μεταξύ τους να επικοινωνούν αλλά και να υπάρχουν κατά διαστήματα κάποιες ασυμβατότητες. Οι περισσότεροι πάντως επαναλήπτες στην Ελλάδα και τα hot spots συνδέονται στον BrandMeister. Αυτό θα το δείτε και στο http://www.dmr-marc.net/cgi-bin/trbo-database/ που είδαμε πριν με την επιλογή GREECE. Για τα άλλα συστήματα που υπάρχουν, από τα σημαντικότερα ίσως είναι το MOTOROLA DMR-MARC και το Hytera DMRplus.
Επειδή η διασύνδεση των επαναληπτών γίνεται μέσα από συγκεκριμένους servers, και επειδή σε κάθε κλήση υπάρχει και το νούμερο κλήσης (radio ID), δηλαδή τον ποιόν σταθμό ακριβώς καλεί ο κάθε σταθμός, υπάρχει η δυνατότητα αντί για προσωπικό radio ID να χρησιμοποιηθούν Talk Groups (TG), δηλαδή δημιουργήθηκαν ομάδες χρηστών με συγκεκριμένα νούμερα, που μπορεί κάποιος να καλεί και να ακούει και να απευθύνονται ή να ενδιαφέρουν ένα συγκεκριμένο κοινό. Για την Ελλάδα υπάρχουν αρχικά το 202 αλλά και τα
2021 Για την περιοχή Στερεάς
2022 Για την περιοχή Μακεδονίας
κ.ο.κ
ανάλογα με τις ραδιοερασιτεχνικές περιοχές της χώρας. Θα μου πείτε τι θα γίνει με τα νησιά (περιοχή 8) που είναι μια διάσπαρτη περιοχή. Αυτό θα το δούμε όταν έρθει η ώρα και ελπίζω να λυθεί με κάποιο τρόπο. Μια πλήρης λίστα των TG ελληνικού ενδιαφέροντος, θα βρείτε σε αυτή την σελίδα: https://wiki.brandmeister.network/index.php/Greece
Τελευταία δημιουργήθηκε το TG 202030 για να διασυνδέει όλους τους επαναλήπτες της χώρας μας και μάλλον έχει αντικαταστήσει το 202, δεν γνωρίζω το σκεπτικό. Υπάρχει επίσης και το 930 για τους Έλληνες της Διασποράς. Φυσικά υπάρχουν εκατοντάδες άλλα TG τόσο ανά χώρα και περιοχή όσο και γλώσσα. Μπορείτε να ακούσετε και να αλλάξετε από την διεύθυνση του επόμενου link μέχρι 5 TG από αυτά που έχω ήδη βάλει http://hose.brandmeister.network/scan/930,2021,2022,2024,202030/ και να ακούσετε μήπως πάρετε μια ιδέα, αφού η σωστή ακρόαση προηγείται μιας σωστής χρήσης.
Το promiscuous είναι μια δυνατότητα που έχουν κάποιες συσκευές, η οποία αποκτάται συνήθως με ένα επιπλέον frimware, με βάση αυτή και εφόσον είναι ενεργοποιημένο, οι συσκευές ακούν όλα τα Talk Groups που ακούγονται στην συχνότητα.
Τα Talk Groups τα κανονίζει ο χρήστης, και θεωρητικά αν ξέρετε ότι κάποιος συνάδελφος που βρίσκεται στην Αγγλία ακούει σε ένα συγκεκριμένο TG, μπορεί να κληθεί αυτό το TG και να μιλήσετε μαζί του. Μόνο που μπορεί οι άλλοι χρήστες να μην σας ακούν, αν δεν έχουν και αυτοί το ίδιο TG προρυθμισμένο στην λήψη τους, ή δεν έχουν διευρυμένη λήψη, δηλαδή ενεργοποιήσει το promiscuous (κάτι που δεν είναι σίγουρο ότι υπάρχει σε όλες τις συσκευές, μια μαγική δυνατότητα να ακούς όλα τα talk groups που εκπέμπονται σε μία συχνότητα), με αποτέλεσμα να γίνονται πατήματα και αλληλοπαρεμβολές χωρίς πρόθεση. Το ίδιο μπορεί να συμβεί αν αντί ενός TG μιλάτε κατευθείαν με έναν σταθμό με το radio ID του, δηλαδή κάνετε προσωπική επικοινωνία.
Έτσι αυτή την στιγμή με απόφαση μάλλον της πλειονότητας των υπευθύνων των επαναληπτών, περιορίζεται από όσο κατάλαβα η κλήση και χρήση σε αρκετούς επαναλήπτες ως εξής:
Αρκετές φορές στον τοπικό επαναλήπτη εμφανίζεται το φαινόμενο να μιλάει κάποιος στο 1 slot με TG 2021, με αποτέλεσμα να εκπέμπεται και στα δύο slots του επαναλήπτη η ίδια εκπομπή.
|
Επίσης μπορείτε να κάνετε κλήση call alert καλώντας το ID συγκεκριμένου σταθμού για να ενεργοποιηθεί και να μιλήσετε προφανώς στο αντίστοιχο TG, αλλά η προσωπική επικοινωνία δεν περνάει.
Φαίνεται επίσης ότι κάποιοι υπεύθυνοι σε κάποιες πόλεις, ήθελαν να επιτρέπουν στους επαναλήπτες τους πρόσβαση στο TG 930, με αποτέλεσμα να δημιουργήθηκαν προστριβές και ίσως υπάρχουν ακόμα, πάντως στην Αττική οι υπεύθυνοι φαίνεται να περιορίζουν τις συνδέσεις σε αυτά που ειπώθηκαν νωρίτερα, αν κάτι αλλάξει ελπίζω να το μάθουμε.
Σήμερα παρά τις ανακοινώσεις του Σεπτεμβρίου δεν φαίνεται να δουλεύουν κάποιες λεπτομέρειές τους, όπως στο “(Δυναμικό οποιοδήποτε άλλο TG επιθυμούν οι χρήστες στο TS2, εφόσον δεν γίνεται τοπική χρήση του κόμβου)”. Ίσως στην πράξη δεν δούλευε σωστά. Το θέμα είναι ότι δεν υπάρχει άλλη ενημέρωση για το τι TG επιτρέπει ο κάθε επαναλήπτης, πέρα από τον ίδιο τον BrandMeister και για τον λόγο αυτό στην σελίδα του δικτύου, έβαλα τα αντίστοιχα links για τον κάθε επαναλήπτη, ώστε να γνωρίζουν οι χρήστες τις δυνατότητες του κάθε ενός.
Επιπλέον η έννοια που ξέραμε μέχρι τώρα, ακούω στην έξοδο ενός επαναλήπτη και μπορώ να ακούσω ότι εκπέμπετε σε αυτόν, δεν ισχύει. Τώρα ο κάθε ένας μας ακούει μόνο groups και αυτά είναι αυτά τα TG που έχει προ-προγραμματίσει να ακούει, αλλά και από αυτά, αυτά που αφήνει ο επαναλήπτης μόνον. Έτσι για παράδειγμα μπορείτε να βλέπετε στην συσκευή σας να είναι αναμμένο το λαμπάκι της λήψεως και να μην ακούτε τίποτα. Αυτό μπορεί να σημαίνει πολλά διαφορετικά πράγματα, όπως ότι μιλάει το άλλο slot, ότι κάποιος χρησιμοποιεί ένα tg που εσείς δεν ακούτε, ότι γίνεται προσωπική επικοινωνία, ότι κάποιος στέλνει data ή sms και πιθανόν και άλλα που μου διαφεύγουν.
Καταλαβαίνετε ότι η σωστή τοποθέτηση των TG και η σωστή διασύνδεση, είναι ένα κρίσιμο θέμα για να μπορεί να δουλέψει το δίκτυο και απαιτείται πρώτον ενημέρωση των χρηστών και δεύτερον συνεργασία των υπευθύνων, κάτι στο οποίο σαν χώρα δεν το συνηθίζουμε. Από την άλλη η κάθε τοπική κοινωνία, έχει το απόλυτο δικαίωμα να θέλει συγκεκριμένες ρυθμίσεις στον επαναλήπτη της τον οποίον έχει χρηματοδοτήσει και εγκαταστήσει η ίδια, φτάνει αυτές να είναι γνωστές. Ας ελπίσουμε ότι αυτή την φορά τα πράγματα θα είναι καλύτερα και δεν θα έχουμε τις γνωστές κόντρες και ελπίζοντας να μπουν περισσότεροι επαναλήπτες, θα υπάρχουν διαθέσιμες και περισσότερες δυνατότητες που να καλύπτουν τους περισσότερους.
Ένα πρόβλημα που προκύπτει από τους περιορισμούς που μπαίνουν, είναι ότι δεν μπορούν δύο ασύρματοι σταθμοί σε διαφορετικές περιοχές να επικοινωνήσουν χωρίς προσυνεννόηση. Αν κάποιος Θεσσαλονικιός για παράδειγμα βρεθεί Αθήνα, δεν μπορεί ασύρματα να καλέσει τον φίλο του που ξέρει ότι ακούει συνήθως στο tg 2022. Πρέπει να έχουν προ-συνεννοηθεί και να παρακολουθούν το tg 202030 και οι δύο, αν θέλουν να μιλήσουν. Για το εξωτερικό δεν το συζητώ, υπάρχουν φυσικά λύσεις, θα δούμε παρακάτω.
Άλλες παράμετροι και δυνατότητες
Άλλη μια σημαντική παράμετρος για την χρήση ενός επαναλήπτη και μια νέα έννοια είναι το color code (cc). Υπάρχουν 16 δυνατότητες cc και μία από όλες είναι υποχρεωτική. Αντιστοιχεί στον τόνο CTSS που έχουν οι επαναλήπτες FM για να μην αλληλοεπηρεάζονται οι τοπικοί επαναλήπτες σε κοντινή αλλά κυρίως στην ίδια συχνότητα. Μέχρι στιγμής σε όλους όσους γνωρίζω στην χώρα μας, χρησιμοποιείται το cc1, όταν πληθύνουν θα δούμε και εδώ αλλαγές.
Σε κάποιες συσκευές υπάρχει επιπλέον και η δυνατότητα roaming. Εκτός του ότι πρέπει η ασύρματη συσκευή να υποστηρίζει κάτι τέτοιο, πρέπει όσο κινούμαστε σε μία διαδρομή, να υπάρχουν αντίστοιχοι επαναλήπτες ρυθμισμένοι αντίστοιχα στο ίδιο slot και να μπορούν να μιλήσουν με το αντίστοιχο TG και φυσικά να είναι προ-προγραμματισμένοι στις μνήμες της συσκευής μας. Τότε ο δέκτης επιλέγει αυτόν τον επαναλήπτη που έχει το δυνατότερο σήμα.
Μία γνωστή δυνατότητα με νέα ορολογία που έχουν οι συσκευές, είναι όταν είναι σχετικά κοντά, αλλά δεν μπορούν να μιλήσουν σε έναν επαναλήπτη, και λέγεται talk around που είναι στην πραγματικότητα η simplex επικοινωνία στην έξοδο του επαναλήπτη. Φυσικά το λογικό είναι αφού επιτευχθεί η επαφή, να πάμε ακολούθως σε κάποιο simplex για να μην ενοχλούν οι εκπομπές μας άλλους που πιθανόν να μας ακούνε.
Επίσης υπάρχει η δυνατότητα αποστολής γραπτών μηνυμάτων SMS τόσο προσωπικά ή και σαν bulletins σε κάποιο TG που το λαμβάνουν όλοι οι ακροατές του tg αυτού, όπως και διασύνδεση με τα SMS του APRS.
DMR Hot Spots
Τα Hot Spots είναι συνήθως φθηνές μικροσυσκευές με σύνδεση usb σε υπολογιστή που είναι συνδεδεμένος στο Internet ή συσκευές λίγο μεγαλύτερες και ακριβότερες, με απευθείας σύνδεση eth ή wifi ή 4G στο διαδίκτυο, που δουλεύουν περίπου όπως ένας προσωπικός επαναλήπτης. Δηλαδή συνδέονται μέσα από το Internet με έναν serer του δικτύου και μεταφέρουν την σύνδεση αυτή από το Internet στο σπίτι μας ασύρματα και με μικρή ισχύ, γύρω στα 10 mw, σε ένα φορητό ασύρματο που μπορεί να χρησιμοποιεί ο χρήστης.
Με την μέθοδο αυτή, πέρα από την ευελιξία της, αποφεύγουμε την χρήση του τοπικού επαναλήπτη, αν υπάρχει, και μπορούμε να συνδεθούμε απ` ευθείας σε όποιο TG θέλουμε σε όλο τον κόσμο, αποφεύγοντας τους τοπικούς περιορισμούς που μπορεί να έχει ο τοπικός μας επαναλήπτης ή μπορεί να το χρησιμοποιούμε και σε μέρη που δεν υπάρχει ακόμα δίκτυο DMR, αλλά υπάρχει διαδίκτυο.
Χρειάζονται φυσικά σύνδεση στο Internet και άμα η σύνδεση του είναι μέσω usb, χρειάζεται παράλληλα έναν υπολογιστή ή τablet ανοικτό και συνδεδεμένο. Ανά μοντέλο έχουν και σύνδεση στα δίκτυα dstar, C4FM, dPMR, APCO P25, Tetra κλπ. ή δυνατότητες για sms, gps, Group call, Voice call, ARS/RSS κλπ
Μπορεί κάποιος να φτιάξει ένα αυτόνομο hot spot με ένα σχετικό φθηνό στικάκι usb ή μια ειδική πλακέτα και ένα Raspberry PI, ή να πάρει κάποιο έτοιμο, σχετικά άρθρα στην σελίδα θα βρείτε εδώ.
Πλεονεκτήματα μειονεκτήματα
Για όσους έχουν εμπειρία με άλλα ψηφιακά συστήματα, θα εντυπωσιαστούν σίγουρα με την εξαιρετική ποιότητα φωνής που έχει, καλύτερη από ότι άλλο έχουν ακούσει. Επίσης θα εντυπωσιαστούν με την ποιότητα της επικοινωνίας σε οριακές ή μεταβαλλόμενες συνθήκες που συναγωνίζεται το αναλογικό FM, αλλά με τέλειο ήχο.
Μεγάλο πλεονέκτημα είναι ο διπλασιασμός των καναλιών που προσφέρει ο κάθε επαναλήπτης, λόγω της δυνατότητα του ΤDMA να προσφέρει ταυτόχρονα δύο χρονοθυρίδες (slots) σε εύρος 12,5 kHz, που αντιστοιχεί σαν να είχαμε μόλις 6.25 kHz ανά κανάλι .
Άλλο ένα πλεονέκτημα πάλι λόγω του TDMA είναι η μεγαλύτερη διάρκεια μπαταρίας των φορητών συσκευών, γύρω στο 40% σε σχέση με τις άλλες ψηφιακές φορητές συσκευές (dstar – fusionX κλπ).
Στα μειονεκτήματα μπορούμε να πούμε ότι δεν έχουν ακόμα ασχοληθεί σοβαρά οι εταιρείες που ειδικεύονται σε ραδιοερασιτεχνικές συσκευές. Έτσι οι συνηθισμένες συσκευές δουλεύουν όπως είδαμε ήδη με κανάλια, που πρέπει να είναι σωστά προρυθμισμένα και έτσι αποκτά περισσότερη σημασία ο σωστός προγραμματισμός της κάθε συσκευής και το πόσο εύχρηστες είναι.
Το επόμενο δεν είναι μειονέκτημα του δικτύου, αλλά είναι αξιοπρόσεκτο. Για τον ήχο είπαμε ότι είναι εξαιρετικός, υπάρχει όμως μεγάλη διαφορά ανά συσκευή ή κατασκευαστή στο ποσοστό διαμόρφωσης, με αποτέλεσμα να υπάρχουν κατά καιρούς μεγάλες μεταβολές από χρήστη σε χρήστη στο τελικό άκουσμα και η ακρόαση μερικές φορές να γίνεται προβληματική, αφού κάποιος πρέπει να παίζει με το volume για να καταλάβει κάποιους με χαμηλή διαμόρφωση και να μην κουφαθεί ή ενοχλεί παρευρισκόμενους στον χώρο του με κάποιους άλλους.
Άλλο ένα θέμα, συνηθισμένο στα ψηφιακά, ίσως εδώ λίγο κρισιμότερο, είναι ότι ο επαναλήπτης και οι ρυθμίσεις του, ειδικά όταν/αφού υπάρχουν περιορισμοί, είναι καθοριστικές για το πως θα δουλεύει σωστά το δίκτυο, και πρέπει να είναι γνωστές στους χρήστες τους και συμβατές με τις ρυθμίσεις των συσκευών τους, αλλά φυσικά και οι καλές συνεννοήσεις των υπευθύνων τους με τους υπόλοιπους υπεύθυνους κόμβων. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα μπούμε σε μια νέα εποχή με προβληματικούς “sysops” και πολλές γκρίνιες και οι δυνατότητες που έχει ο κάθε ένας επαναλήπτης, θα είναι δημοσιευμένες και λογικές για να γίνεται σωστή χρήση από όλους.
Είναι πάντως ένα ωραίο δίκτυο και ένα μέσο που φαίνεται να απασχολεί όλο και περισσότερο τους ραδιοερασιτέχνες, οπότε καλό είναι να το γνωρίσετε καλύτερα.
Διαβάστε επίσης:
SV1RD
Προέρχεται από την δημοσίευση
digitalmode.gr 